Hacia una pedagogía de la transicióncaminando de infantil a primaria

  1. Sierra Martínez, Silvia
Dirixida por:
  1. María Angeles Parrilla Latas Director

Universidade de defensa: Universidade de Vigo

Fecha de defensa: 30 de marzo de 2017

Tribunal:
  1. Gerardo Echeita Sarrionandia Presidente/a
  2. Manuela Raposo Rivas Secretaria
  3. Carmen Gallego Vega Vogal
Departamento:
  1. Didáctica, organización escolar e métodos de investigación

Tipo: Tese

Resumo

Las transiciones educativas son un hecho inevitable que todo el alumnado debe vivir suponiendo un cambio en el contexto donde desenvolverá su vida cotidiana, de ahí que en las últimas décadas emerja con fuerza una creciente preocupación a nivel nacional e internacional por esta cuestión. Desde un enfoque educativo, se suelen entender las transiciones como momentos críticos que vive el alumnado al pasar de un ambiente a otro"; sin embrago, desde una visión positiva del cambio, sonun proceso intenso fuente de oportunidades para el desarrollo del alumnado en la vida y en la escuela. El Plan de investigación que aquí se presenta “Los protagonistas en los procesos de transición: Caminando de Infantil a Primaria”como proyecto marco para una Tesis Doctoral, se inscribe en el Proyecto de investigación “Escuelas que caminan hacia la inclusión educativa: trabajar con la comunidad local para promover el cambio”. El objetivo final es realizar un estudio que contribuya a mejorar nuestra comprensión delos procesos de transición educativa, incorporando y articulando en el estudio las voces de todos aquellos implicados en los procesos de cambioentre la etapa de Educación Infantil y Educación Primaria; así como diseñar yconsensuar una guía con la participación de los agentes activos implicados en la transición (alumnado, familias y profesorado) para promoveruna visión del cambio y unas prácticas educativasde transición concebidas como procesoscon alto valor inclusivo. El estudio se plantea entres fases. En la primera fase se pretende realizar un estudio exploratorio en el que nos acercamos al análisis de necesidades sobre los procesos de transición educativa en la primera infancia. Participan en este estudio varios centros educativoscentrándose el análisis en las transiciones desde el hogar hasta Educación Infantil y desde ésta a Educación Primaria. En la segunda fase desarrollamos un estudio intensivo, un estudio de caso de la transición entre Infantil y Primaria en un CEIP ubicado en el entorno rural de la villa de A Estrada. Este estudio de caso suponediseñar, consensuar e implementar un Plan de transición en dicho centro escolar como propuesta de mejora de los procesos de transición. En la tercera y última fase, a través de aproximaciones sucesivas,se pretende la proyección, discusión y aprobación de un plan de abordaje de las transiciones de Infantil a Primaria, de ámbito más genérico, a modo de Guía,destinado a desarrollar propuestas auto-gestionadas de intervención en los momentos de transición y cambio educativo.As transicións educativas son un feito inevitable que todo o alumnado debe vivir supoñendo un cambio no contexto onde desenvolverá a súa vida cotiá, por iso é polo que nas últimas décadas emerxa con forzaunha crecente preocupación a nivel nacional e internacional por esta cuestión. Desde un enfoque educativo, adóitanse entender as transicións como momentos críticos que vive o alumnado ao pasar dun ambiente a outro; pero dendeunha visión positiva do cambio, son un proceso intenso fonte de oportunidades para o desenvolvemento do alumnado na vida e na escola. O Plan de investigación que aquí se presenta Os protagonistas nos procesos de transición: Camiñando de Infantil a Primaria como proxecto marco para unha Tese Doutoral, inscríbese no Proxecto de investigación “Escolas que camiñan cara á inclusión educativa: traballar coa comunidade local para promover o cambio”. O obxectivo final é realizar un estudo que contribúa a mellorar a nosa comprensión dos procesos de transición educativa, incorporando e articulando no estudo as voces de todos aqueles implicados nos procesos de cambio entre a etapa de Educación Infantil e Educación Primaria; así como deseñar e acordar unha guía coa participación dos axentes activos implicados na transición (alumnado, familias e profesorado) para promover unha visión do cambio e unhas prácticas educativas de transición concibidas como procesos con alto valor inclusivo. O estudo exponse en tres fases. Na primeira fase preténdese realizar un estudo exploratorio no que nos achegamos á análise de necesidades sobre os procesos de transición educativa na primeira infancia. Participan neste estudo varios centros educativos centrándose a análise nas transicións desde o fogarata Educación Infantil e desde ista a Educación Primaria. Na segunda fase desenvolvemos un estudo intensivo, un estudo de caso da transición entre Infantil e Primaria nun CEIP situado na contorna rural da vila da Estrada. Este estudo de caso supón deseñar, acordar e implementar un Plan de transición no devandito centro escolar como proposta de mellora dos procesos de transición. Naterceira e última fase, a través de aproximacións sucesivas, preténdese a proxección, discusión e aprobación dun plan de abordaxe das transicións de Infantil a Primaria, de ámbito máis xenérico, a modo de Guía, destinado a desenvolver propostas auto-xestionadas de intervención nos momentos de transición e cambio educativo.Educational transitions are an inevitable fact that all students must live assuming a change in the context where it unfold their daily lives, which is why in recent decades emerge strongly growing concern nationally and internationally for this issue. From an educational approach, usually they understand the transitions as critical moments experienced by the students to move from one environment to another;" no clutch, from a positive vision of change, an intense process are a source of opportunities for the development of students in life and in school. The research plan here """"The protagonists in the process of transition to Primary Children Walking"""" is presented as a framework for a doctoral thesis project, is part of the research project """"Schools walking towards inclusive education: working with the local community to promote change. """" The ultimate goal is to study to help improve our understanding of the processes of educational transition, incorporating and articulating the voices in the study of all those involved in the processes of change between pre-primary and primary education";" and to design and agree a guide with the participation of active agents involved in the transition (students, families and teachers) to promote a vision of change and transition educational practices conceived as inclusive processes with high value. The study is raised in three stages. In the first phase it is to conduct an exploratory study in which we approach the needs analysis on educational transition processes in early childhood. Participating in this study several schools focusing the analysis on transitions from home to kindergarten and from this to primary education. In the second phase we developed an intensive study, a case study of the transition between elementary and primary CEIP located in a rural setting of the village of A Estrada. This case study involves designing, agreeing and implementing a transition plan in that school as a proposal to improve the transition process. In the third and final phase, through successive approximations, projection, discussion and approval of a plan of approach transitions to Primary Children's, a more general level, as a guide, aimed at developing proposals seek self managed intervention in times of transition and change in education.