Los diccionarios gallegos y los marcadores discursivos operadores y de control de contacto

  1. Rodríguez Guerra, Alexandre 1
  1. 1 Universidade de Vigo, Departamento de Filoloxía Galega e Latina.
Revista:
Madrygal: Revista de estudios gallegos

ISSN: 1138-9664

Ano de publicación: 2018

Número: 21

Páxinas: 217-237

Tipo: Artigo

DOI: 10.5209/MADR.62602 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openAcceso aberto editor

Outras publicacións en: Madrygal: Revista de estudios gallegos

Resumo

This contribution researches the presence of a series of discourse markers in seven Galician dictionaries of distinct format and size. Particulary, it explores two groups of markers: (i) operators and (ii) contact control. From the proposal of Freixeiro Mato for the Galician, we review these units, we verify their inclusion in the dictionaries selected and we analyze the discursive meanings associated to these two groups of discourse markers. In this sense, there are more operators than contact control markers. We also examine all the definitions, the parts of speech and the examples. The contrastive analysis of the results indicates that the two basic types of definition are the synonymic conceptual (simple and complex) and the functional. The choice of a particular model of definition depends on the type of discourse marker selected. The word class associated to these units is centered around two basic poles: the first is the absence of categorical identification, the second privileges some of the invariable categories. Finally, also we observe a different amount of examples in the seven dictionaries.

Referencias bibliográficas

  • Aschenberg, Heidi e Óscar Loureda Lamas (2011): “Introducción. Marcadores del discurso: descripción, definición, contraste”, en H. Aschenberg e Ó. Loureda Lamas (eds.), Marcadores del discurso: de la descripción a la definición. Madrid / Frankfurt: Iberoamericana / Vervuet, pp. 9-31.
  • BILEGA = Francisco García Gondar (dir.) (1994-): Bibliografía Informatizada da Lingua Galega. Santiago de Compostela: Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades. Versión 2.5.1, http://www.cirp.es/bdo/bil/ [consulta: 08/08/2018].
  • Briz, Antonio, Salvador Pons e José Portolés (coords.) (2008-): Diccionario de partículas discursivas del español, www.dpde.es [consulta: 14/08/2018].
  • Cuenca, Maria Josep e Marta Torres Vilatarsana (2008): “Usos de hombre/home y mujer/dona como marcadores del discurso en la conversación coloquial”, Verba. Anuario Galego de Filoloxía 35, pp. 235-256.
  • DEE = Isaac Alonso Estraviz e Carlos Durão (dirs.) et alii: Dicionário Electrónico Estraviz. Versión 3.0, http://www.estraviz.org/ [consulta: 14/08/2018].
  • DG = Xesús Domínguez Dono (coord.) et alii (2004): Dicionario de galego. Vigo: Ir Indo.
  • Domínguez Portela, Soraya (2008-2009): “Olla e mira, dous marcadores discursivos en tres linguas: portugués, galego e español”, Cadernos de Lingua 30-31, pp. 27-73.
  • Domínguez Portela, Soraya (2009): “O marcador discursivo bueno na lingua galega: valores e alternativas”, en G. Rei-Doval (ed.), A lingüística galega desde alén mar. [Santiago de Compostela]: Universidade de Santiago de Compostela, pp. 109-132.
  • DRAG = Manuel González González (2012-): Dicionario da Real Academia Galega. A Coruña: Real Academia Galega, http://www.realacademiagalega.org/dicionario [consulta: 14/08/2018].
  • DRAG97 = Real Academia Galega (1997): Diccionario da Real Academia Galega. Vigo: Xerais / Galaxia.
  • Fernández Ferreiro, Manuel (2002): “Marcadores do discurso e cognición: o caso de pero”, en X. A.
  • Fernández Roca e Mª J. Martínez López (coords.), Vir bonus docendi peritus: Homenaxe a José Pérez Riesco. A Coruña: Universidade da Coruña, Facultade de Filoloxía, pp. 65-83.
  • Fernández Salgado, Benigno (dir.) (2004): Dicionario Galaxia de Usos e Dificultades da Lingua Galega. Vigo: Galaxia.
  • Freixeiro Mato, Xosé Ramón (2005): Os marcadores discursivos: Conectores contraargumentativos no galego escrito (Revista Galega de Filoloxía, Monografía 3). A Coruña: Universidade da Coruña, Área de Filoloxías Galega e Portuguesa.
  • Freixeiro Mato, Xosé Ramón (20062 [2003]): Gramática da lingua galega IV. Gramática do texto. Vigo: A Nosa Terra.
  • Freixeiro Mato, Xosé Ramón (2013): “Conectores consecutivos en galego-portugués: da época medieval á actualidade”, en E. Casanova Herrero e C. Calvo Rigual (eds.), Actas del XXVI Congreso Internacional de Lingüística y de Filología Románicas (Valencia 2010), V, Sección 9: La pragmática de las lenguas románicas. Berlin /Boston: Walter de Gruyter, pp. 437-448.
  • Freixeiro Mato, Xosé Ramón (2016): “Tipos de marcadores discursivos no galego oral e escrito”, Revista Galega de Filoloxía 17, pp. 77-118 (DOI: https://doi.org/10.17979/rgf.2016.17.0.1872).
  • Fuentes Rodríguez, Catalina (2009): Diccionario de conectores y operadores del español. Madrid: Arco/Libros.
  • García Represas, Delio (1992): “A afirmación”, Cadernos de Lingua 6, pp. 47-64.
  • GDC = Francisco Villegas Belmonte (coord.) et alii (2011): Gran dicionario Cumio da lingua galega. Ponte Caldelas: Edicións do Cumio.
  • GDS21 = Xosé Antonio Pena (dir.) et alii (20062 [2005]): Gran dicionario Século21 da lingua galega. [Vigo]: Edicións do Cumio / Galaxia.
  • GDXL = Xosé Mª Carballeira Anllo (coord.) et alii (2009): Gran dicionario Xerais da lingua. 2 vols. Vigo: Xerais.
  • Grieve, James (1996): Dictionary of Contemporary French Connectors. London / New York: Routledge.
  • Holgado Lage, Anais (2017): Diccionario de Marcadores Discursivos para estudiantes de español como segunda lengua. New York: Peter Lang.
  • Iriarte Sanromán, Álvaro (2005): “Dicionários Monolingues da Língua Galega”, Revista Galega de Filoloxía 6, pp. 51-72.
  • Llopis Cardona, Ana (2014): Aproximación funcional a los marcadores discursivos. Análisis y aplicación lexicográfica. Frankfurt am Main: Peter Lang.
  • Martín Zorraquino, María Antonia (2004): “El tratamiento lexicográfico de los marcadores del discurso y la enseñanza de E/LE”, en Mª Auxiliadora Castillo Carballo et alii (coords.), Las gramáticas y los diccionarios en la enseñanza del español como segunda lengua: deseo y realidad. Actas del XV Congreso Internacional de ASELE. Sevilla: Universidad de Sevilla, pp. 53-67 (https://cvc.cervantes.es/ensenanza/biblioteca_ele/asele/pdf/15/15_0051.pdf).
  • Martín Zorraquino, María Antonia e José Portolés Lázaro (1999): “Los marcadores del discurso”, en I. Bosque e V. Demonte (eds.), Gramática descriptiva de la lengua española. Madrid: Espasa Calpe, vol. 3, pp. 4051-4213.
  • Moreda Leirado, Marisa (2009): “Marcadores conversacionais no galego actual”, Anuario del Centro de Estudios Gallegos. 2009. Montevideo: Universidad de la República (CEGAL), pp. 187-207.
  • Moreda Leirado, Marisa (2010): “Palabras de natureza ambigua”, Interlingüística XX (XXIV Encuentro Internacional de la Asociación de Jóvenes Lingüistas). Edición en CD-ROM, pp. 1-10.
  • NDLG = Xosé Xove Ferreiro (coord.) et alii (2012): Novo dicionario da lingua galega. Santiago de Compostela: Obradoiro / Santillana.
  • Paillard, Denis e Ngan Vu Thi (2012): Inventaire raisonné des marqueurs discursifs du français. Description. Comparaison. Didactique. Hanoï: Éditions de l’Université Nationale de Hanoï.
  • Porto Dapena, José-Álvaro (2014): La definición lexicográfica. Madrid: Arco/Libros.
  • Portolés, José (20012 [1998]): Marcadores del discurso. Barcelona: Ariel.
  • Rodríguez Guerra, Alexandre (2018, no prelo): “Os marcadores discursivos estruturadores e conectores na lexicografía galega dos albores do s. XXI”, en Mª D. Sánchez Palomino e X. A. Fernández Salgado (eds.), Lexicografía iberorrománica. Madrid: Arco/Libros.
  • Vázquez Veiga, Nancy (2008): “Las etiquetas discursivas en un diccionario de marcadores pragmáticos: un puente entre lenguas”, en D. Azorín Fernández (dir.), El diccionario como puente entre las lenguas y culturas del mundo: Actas del II Congreso Internacional de Lexicografía Hispánica. Alicante: Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes, pp. 278-284 (http://www.cervantesvirtual.com/descargaPdf/las-etiquetas-discursivas-en-un-diccionario-de-marcadores-pragmticos-un-puente-entre-lenguas-0/).