As Fachas de Vilelos. Antropoloxía dunha festa do lume

  1. Brañas Abad, Rosa 1
  1. 1 Uvigo. Grupo de Estudos de Arqueoloxía, Antigüidade e Territorio (GEAAT)
Revista:
Gallaecia: revista de arqueoloxía e antigüidade

ISSN: 0211-8653

Ano de publicación: 2019

Número: 38

Páxinas: 127-152

Tipo: Artigo

DOI: 10.15304/GALL.38.6296 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openDialnet editor

Outras publicacións en: Gallaecia: revista de arqueoloxía e antigüidade

Resumo

Na véspera da festa parroquial de San Martiño de Vilelos (O Saviñao, Lugo) os veciños celebran o Fulión, que consiste en subir ao castro máis próximo grandes fachas e tirar dende alí grande cantidade de fogos artificiais. Neste artigo recollemos a etnografía do Fulión de Vilelos e propoñemos unha interpretación sobre o seu posible significado.

Referencias bibliográficas

  • APARICIO CASADO, B. 1999. Mouras, serpientes, tesoros y otros encantos. Mitología popular gallega. A Coruña, Edicións do Castro.
  • APARICIO CASADO, B. 2002. A sociedade campesiña na mitoloxía popular galega. Santiago de Compostela, USC-Serie Galicia.
  • ARIZAGA, A.; AYÁN, X. 2007. “Etnoarqueología del paisaje castreño, la segunda vida de los castros”. En F.J. González García (coord). Los pueblos de la Galicia céltica. Madrid, pp. 445-531.
  • AYÁN, X (Coord.), 2002. Pasado e futuro de Castrolandín (Cuntis): unha proposta de recuperación e revalorización. Santiago de Compostela, CSIC.
  • BANDE RODRÍGUEZ, E. 1997. “Religiosidad, creencias y prácticas vitales del campesinado gallego”, Cuadernos de Estudios Gallegos, Tomo XLIV, Fascículo 109, pp. 301-324. DOI: https://doi.org/10.3989/ceg.1997.v44.i109.225
  • BRAÑAS, R. 2005. “Sobre penes, risas e meigallos. Dous amuletos romanos no Castelo de San Antón”, Boletín Amigos do Arqueolóxico 9, pp. 13-16.
  • CASTRO PÉREZ, X. 1991. “Vida cotián e mentalidades na Historia da alimentación galega: banquetes fúnebres, ánima e velorios”. En VI Xornadas de Historia de Galicia. Mentalidades colectivas e Ideoloxías. Ourense, pp. 245-57.
  • COCHO, F. 1990. O carnaval en Galicia. Vigo, Xerais.
  • CUBA, X.R., REIGOSA, A. e MIRANDA, X. 1999. Diccionario dos seres míticos galegos. Vigo, Xerais.
  • FERNÁNDEZ DE ROTA, J.A. 1984, Antropología de un viejo paisaje gallego. Madrid, Centro de Investigaciones sociológicas.
  • FERRO COUSELO, X. 1952. Os petroglifos de término e as insculturas rupestres de Galicia. Ourense.
  • FREÁN CAMPO, A. 2015, “El imaginario de la alteridad como fuente de conocimiento arqueológico e histórico. El caso del noroeste peninsular”, Gallaecia 34, pp. 249-276.
  • GONZÁLEZ ALCANTUD, J.A.; BUXÓ REY, M.J. (Coord.) 1997. El fuego. Mitos, ritos y realidades. (Coloquio Internacional, Granada 1995). Anthropos.
  • GONZÁLEZ REBOREDO, X.M. 1989. A festa de San Xoán. Vigo. Ir Indo.
  • LISÓN TOLOSANA, C. 2004 (1974). Brujería, estructura social y simbolismo en Galicia. Madrid. Akal.
  • LLINARES GARCÍA, M. 1990. Os mouros no imaxinario popular galego. Santiago de Compostela, USC-Serie Galicia.
  • LLINARES GARCÍA, M. 1990a. Mouros, ánimas, demonios: El imaginario popular Gallego. Madrid, Akal.
  • LÓPEZ CUEVILLAS, F. e FRAGUAS FRAGUAS, A. 1955. “Los castros de la Tierra de Saviñao”. En III Congreso Nacional de Arqueología. (Galicia, 1953). Zaragoza, pp. 273-348
  • LÓPEZ PEREIRA, X.E. 1996. Cultura, relixión e superstición na Galicia sueva. Martiño de Braga. De correctione rusticorum. A Coruña. UDC
  • MANDIANES, M. 1996. “O pan das ánimas”, Boletín Auriense XXVI, pp 205-12.
  • MARIÑO FERRO, X.R. 1984. “Bruxas: as fillas de Mani”. En Iº Coloquio de Antropoloxía de Galicia. C.S.E Sargadelos, pp. 90-106
  • QUINTÍA, R. 2012. “Mouros e mouras. Na procura de nós mesmos”. En VVAA Scrita Contemporánea. Os mouros e as mouras: máxicos enigmáticos da mitoloxía popular. pp.13-41
  • TABOADA CHIVITE, J. 1969. “A cencerrada en Galicia”. En J. TABOADA, Ritos y creencias gallegas. A Coruña. Sálvora, pp. 203-217.
  • TABOADA CHIVITE, J. 1975. “La encrucijada en el folklore de Galicia”, Boletín Auriense V, pp. 101-112.
  • VANSINA, J. 1965. Oral Tradition. A Study in Historical Methodology. London.
  • VÁZQUEZ RODRÍGUEZ, J.M. 1998. “Cerimonias de véspera: os folións na Ribeira Sacra”, Boletín do Museo Provincial de Lugo 8-1, pp. 215-290.
  • VVAA. 2012. Scrita Contemporánea.Os mouros e as mouras: máxicos enigmáticos da mitoloxía popular. Actas das V Xornadas de Literatura de Tradición Oral. AELG.
Fonte de datos: Dialnet