Análise dunha cadea de valor na integración transfronteirizaa cadea de valor agroalimentaria no Miño compartido

  1. Carlos M. Fernández-Jardón Fernández 1
  2. Xavier Martinez Cobas 1
  1. 1 Universidade de Vigo
    info

    Universidade de Vigo

    Vigo, España

    ROR https://ror.org/05rdf8595

Revista:
Revista galega de economía: Publicación Interdisciplinar da Facultade de Ciencias Económicas e Empresariais

ISSN: 1132-2799

Ano de publicación: 2022

Título do exemplar: As eurorrexións en perspectiva: Vellos problemas e novos retos para a cooperación

Volume: 31

Número: 2

Páxinas: 74-94

Tipo: Artigo

DOI: 10.15304/RGE.31.2.8383 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openAcceso aberto editor

Outras publicacións en: Revista galega de economía: Publicación Interdisciplinar da Facultade de Ciencias Económicas e Empresariais

Resumo

Neste traballo añalíˀzase unha cadea de valor transfronteiriza na aˀ rea do ríˀo Miñ˂ o. Con este fiñ, realíˀzase unha estimacioˀ ñ do valor engadido bruto da cadea de valor por concellos, para traballar con magnitudes homoxeˀñeas. Deste xeito, poˀ dese comparar a xeracioˀ ñ de valor de cada territorio. A seguir, añalíˀzase o nivel de iñtegracioˀ ñ produtiva das tres principais actividades (pesca, viñ˂ a, horta e planta ornamental), empregando unha enquisa representativa. Os resultados indican un maior peso estrutural da parte de producioˀ ñ da cadea na parte galega da aˀ rea de estudo. A añaˀlise por subcadeas presenta niveis baˀsicos de iñtegracioˀ ñ en provedores e clientes, e niveis medios de iñtegracioˀ ñ nos consumidores fiñais. Nos campos da cooperacioˀ ñ e da iññovacioˀ ñ, a iñtegracioˀ ñ eˀ case inexistente, deixando unha ampla marxe para o desenvolvemento conxunto da aˀ rea transfronteiriza.

Referencias bibliográficas

  • Ageˁñcia Brasileira de Desenvolvimento Industrial. (2010). Complementaridade Produtiva entre Brasil e Argentina: Oportunidades de negócios conjuntos para promover a integração. In Seˀrie Cadernos da Iñduˀ stria ABDI Volume XVII. ABDI. https://kipdf.com/complementaridade-produtiva-entre-brasile-argentina_5ad0c99c7f8b9aaa9c8b4570.html
  • Crespo, P., & Mancero, L. (2005). ¿Como hacer añaˀlisis de cadenas? Metodologíˀas y casos (ASOCAM). http://asocam.org/node/51147
  • Dahl, M. S., & Pedersen, C. Ø. R. (2004). Knowledge flows through informal contacts in industrial clusters: myth or reality? Research Policy, 33(10), 1673–1686. https://doi.org/10.1016/ j.respol.2004.10.004
  • Davis, J. H., & Goldberg, R. A. (1957). A concept of agribusiness. Harvard University. https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=uc1.32106006105123&view=1up&seq=10
  • Dini, M. (2010). Competitividad, redes de empresas y cooperación empresarial. Comisioˀ ñ Ecoñoˀmica para Ameˀrica Latina y el Caribe (No. 72). CEPAL. https://repositorio.cepal.org/handle/ 11362/7328
  • Dini, M., Ferraro, C., & Gasaly, C. (2007). Pymes y articulacioˀ ñ productiva. Resultados y lecciones a partir de experiencias en Ameˀrica Latina. Comisioˀ ñ Ecoñoˀmica para Ameˀrica Latina y el Caribe. Serie desarrollo productivo (No 180) CEPAL. https://www.academia.edu/35200196/ Pymes_y_articulacioˀ ñ_productiva._Resultados_y_leccioñes_a_partir_de_experieñcias_eñ_Ameˀrica _Latiña
  • de Felipe, I. (2011). El sistema agroalimentario en un contexto global: retos y soluciones. En J. Briz & I. de Felipe (Eds.), La cadena de valor agroalimentaria (pp. 41–65). Editorial Agríˀcola Españ˂ ola. https://www.academia.edu/22827444/LA_CADENA_DE_VALOR_AGROALIMENTARIA
  • Felzensztein, C., & Deans, K. R. (2013). Marketing practices in wine clusters: insights from Chile. Journal of Business & Industrial Marketing, 28(4), 357–367. https://doi.org/ 10.1108/08858621311313947
  • Felzensztein, C., Gimmon, E., & Aqueveque, C. (2012). Clusters or un-clustered industries? Where iñterfirm marketing cooperation matters. Journal of Business & Industrial Marketing, 27(5), 392–402. https://doi.org/10.1108/08858621211236061
  • Ferñaˀñdez-Jardoˀ ñ, C. M., Encina, R. E., Servin, M. A., Pokolenko, A., Aguilar, C., Martos, M. S., Tarnoski, S., & Carballo, A. (2014). Propuesta para la integración de cadenas de valor transfronterizas de Itapúa (Paraguay) y Posadas (Argentina). Servizo de Publicacioˀ ñs da Universidade de Vigo.
  • Ferñaˀñdez-Jardoñ, C. M., & Martíˀñez–Cobas, X. (2021). A integración económica do territorio no Miño transfronteirizo. Deputacioˀ ñ de Pontevedra.
  • Ferñaˀñdez Ferñaˀñdez, M., & Ferñaˀñdez Grela, M. (2003). Comparacioˀ ñ de estructuras productivas entre rexioˀ ñs transfronteirizas: Galicia e a Rexioˀ ñ Norte de Portugal. Revista Galega de Economía, 12(2), 83–105. http://hdl.handle.net/10347/19332
  • Gereffi, G., Humphrey, J., & Sturgeon, T. (2005). The governance of global value chains. Review of International Political Economy, 12(1), 78–104. https://doi.org/10.1080/09692290500049805
  • Gil-Pareja, S., Llorca-Vivero, R., Martíˀñez-Serraño, J. A., & Oliver-Alonso, J. (2005). The border effect in Spain. The World Economy, 28(11), 1617–1631. https://doi.org/10.1111/ J.1467-9701.2005.00749.X
  • Giuliani, E., Pietrobelli, C., & Rabellotti, R. (2005). Upgrading in Global Value Chains: Lessons from Latin American Clusters. World Development, 33(4), 549–573. https://doi.org/10.1016/ j.worlddev.2005.01.002
  • Gomes de Castro, A. M., Valle Lima, S. M., & Pedroso Neves Cristo, C. M. (2002). Cadena productiva: Marco conceptual para apoyar la prospeccioˀ ñ tecñoloˀ gica. Espacios, 23(2), 11–26. https://www.revistaespacios.com/a02v23n02/02230211.html
  • Gorestein, S., & Moltoni, L. (2011). Conocimiento, aprendizaje y proximidad en aglomeraciones industriales perifeˀricas. Estudio de caso sobre la industria de maquinaria agríˀcola en la Argentina.
  • Journal of Regional Research, (20), 73-92. https://www.redalyc.org/articulo.oa?id=28920705004
  • Jardoˀ ñ, C. M., Gutawski, S., Martos, S., Aguilar, C., & Barajas, A. (2007). Visión estratégica de la cadena empresarial de la madera de Oberá, Misiones. EDUNAM - Editorial Universitaria de la Universidad Nacional de Misiones.
  • Jardoˀ ñ, C. M., & Martíˀñez–Cobas, X. (2020). Culture and competitiveness in small-scale Latin-American forestry-based enterprising communities. Journal of Enterprising Communities, 14(2), 161–181. https://doi.org/10.1108/JEC-05-2019-0040
  • Kreimerman, R. (2010). Iñtegracioˀ ñ productiva regional y desarrollo ecoñoˀmico. En Grupo de Iñtegracioˀ ñ Productiva del mercosur (GIP) (Ed.), La integración productiva en la nueva agenda del Mercosur (pp. 43–48). Agencia Españ˂ ola de Cooperacioˀ ñ Internacional para el Desarrollo (AECID). https://www.mercosurabc.com.ar/docs/Libro_AECID_GIP.pdf
  • Lau, A. K. W., & Lo, W. (2015). Regional innovation system, absorptive capacity and innovation performance: An empirical study. Technological Forecasting and Social Change, 92, 99–114. https://doi.org/10.1016/J.TECHFORE.2014.11.005
  • Llano-Verduras, C., Minondo, A., & Requena-Silvente, F. (2011). Is the Border Effect an Artefact of Geographical Aggregation? The World Economy, 34(10), 1771–1787. https://doi.org/10.1111/ J.1467-9701.2011.01398.X
  • Loˀ pez-Iglesias, E. (2019). O sector agrario e agroalimentario en Galicia: balance das trañsformacioˀ ñs desde a iñtegracioˀ ñ europea, 1986-2016. Revista Galega de Economía, 28(3), 1–20. https://doi.org/10.15304/rge.28.3.6168
  • Martínez–Cobas, X., & Fernández-Callis, A. (2021). COVID-19 e traballadores transfronterizos. Eurocidadaˀñs prexudicados no ríˀo Miñ˂ o e accioˀ ñ local. Tempo Exterior, XXII(I), 87–105. https://www.igadi.gal/web/sites/all/arquivos/tempoexterior_43_web-87-105.pdf
  • McCann, P., & Arita, T. (2006). Clusters and regional development: Some cautionary observations from the semiconductor industry. Information Economics and Policy, 18(2), 157–180. https://doi.org/ 10.1016/j.infoecopol.2005.12.001
  • Observatorio Transfronteiriço Espanha Portugal. (2019). Ministerio de Transportes, Movilidad y Agenda Urbana (España) / Ministerio da Economia (Portugal). OTEP. https://www.gee.gov.pt/pt/ publicacoes/observatorio-transfronteirico-espanha-portugal
  • Orgañizacioˀ ñ das Nacioˀ ñs Unidas para a Alimeñtacioˀ ñ e a Agricultura (2010). Informe de la 31.a Conferencia Regional de la FAO para América Latina y el Caribe (LARC/10). FAO, https://www.fao.org/Unfao/Bodies/RegConferences/Larc31/Index_es.htm
  • Owen-Smith, J., & Powell, W. W. (2004). Knowledge Networks as Channels and Conduits: The Effects of Spillovers in the Boston Biotechnology Community. Organization Science, 15(1), 5–21. https://doi.org/10.1287/orsc.1030.0054
  • Pauˇ l, V., Martíˀñez-Cobas, X., Rodríˀguez Rodríˀguez, M., Peˀrez-Castrillo, L., Pereira-Torres, A., & Caldas, B. (2020). Estratexia do Río Miño Transfronteirizo 2030. AECT Rio Minho. Deputacioˀ ñ de Pontevedra https://smartminho.eu/wp-coñteñt/uploads/2020/01/resumeñ-estratexia-ríˀo-miñho-gallegoweb.pdf
  • Pauˇ l, V., Trillo-Sañtamaríˀa, J. M., Martíˀñez-Cobas, X., & Ferñaˀñdez-Jardoˀ ñ, C. (2022). The Economic Impact of Closing the Boundaries: The Lower Minho Valley Cross-Border Region in Times of Covid-19. Journal of Borderlands Studies. https://doi.org/10.1080/08865655.2022.2039266
  • Peña, Y., Alemaˀñ, P. A., & Rodríguez Díaz, F. (2008). Cadenas de valor: un enfoque para las agrocadenas. Equidad & Desarrollo (9). 77–85. https://www.redalyc.org/pdf/957/95700906.pdf
  • Pérez, F., Benages, E., Pla-Barber, J., Solaz, M., & Villar, C. (2019). La competitividad española en las cadenas de valor globales. IVIE - Fuñdación BBVA.
  • Porter, M. E. (1980). Competitive strategy: Techniques for analyzing industries and competitors. Free Press.
  • Prokkola, E. K., & Lois, M. (2016). Scalar politics of border heritage: an examination of the EU’s northern and southern border areas. Scandinavian Journal of Hospitality and Tourism, 16(1), 14– 35. https://doi.org/10.1080/15022250.2016.1244505
  • Ruffier, J. (2005). La frontera como ventaja competitiva: La producción de naranjas en ambas márgeñes del río Uruguay. Revista Galega de Economía, 14(1–2), 1–20. https://www.redalyc.org/pdf/391/39114221.pdf
  • Welbourne, T. M., & Pardo-del-Val, M. (2009). Relational Capital: Strategic Advantage for Small and Medium-Size Enterprises (SMEs) Through Negotiation and Collaboration. Group Decision and Negotiation, 18, 483–497. https://doi.org/10.1007/s10726-008-9138-6
  • Zylbersztajn, D. (1994). Agribusiness: conceito, dimeñso˂ es e teñdeˁñcias. En H. M. Fagundes (Ed.), Políticas agrícolas e comércio mundial (pp. 351–379). IPEA.