The centralism’s categorical imperative in the Spanish territorial model

  1. Álvaro Xosé López Mira
Journal:
Revista Jurídica Digital UANDES

ISSN: 0719-7942

Year of publication: 2021

Volume: 5

Issue: 2

Pages: 26-38

Type: Article

DOI: 10.24822/RJDUANDES.0502.2 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openDialnet editor

More publications in: Revista Jurídica Digital UANDES

Abstract

he present paper is an approach to a critical reading of the Spanish model of territorial organization, apparently strongly decentralized through Autonomous Communities. This model aims to explain the causal bonds, from history to present times, of the centrifugal movements’ strength in a State that never achieved the completion of its identity construction, its state-building and least of all, its nation-building. Not even with the extreme violence exerted against the national minorities in different non-democratic historical periods. The inability of the predominant political culture in Spain to assume this plurality or plurinationality, especially its elites, involves a radical anti-federalism that seems to be catalyzing powerful political and social independentism movements in some of its territorial peripheries. The data show a substantial increase of independentism in Catalonia or almost the virtual disappearance of one of the great Spanish parties (the People’s Party) in Euskadi and also in Catalonia.

Bibliographic References

  • Amat, J. (2017). La conjura de los irresponsables. Barcelona: Anagrama.
  • Bastida Freixedo, X. (1998). La nación española y el nacionalismo constitucional. Barcelona: Ariel.
  • Bastida Freixedo, X. (2007). La senda constitucional. La nación española y la Constitución in C. Taibo C. (Dir.). Nacionalismo español: Esencias, memorias e instituciones (pp. 113-158). Madrid: Los Libros de la Catarata.
  • Broschek, J. (2017). Federalismo en Europa, América y África: un análisis comparativo in W. Hofmeister & J. Tudela Aranda (Eds.). Sistemas federales. Una comparación internacional (pp. 35-61). Madrid-Zaragoza: Fundación Konrad Adenauer-Fundación Manuel Giménez Abad.
  • Bustos Gisbert, R. (2018, Jun 2). Sesgos en la composición de los altos tribunales: género y procedencia. Agenda pública. El periódico http://agendapublica.elperiodico.com/sesgos-en-la-composicion-de-los-altos-tribunalesgenero-y-procedencia/
  • Caminal, M. (2002) El federalismo pluralista: del federalismo nacional al federalismo plurinacional. Barcelona: Paidós.
  • Castelao, Otero Pedrayo, Suárez Picallo & Villar Ponte (1978). Discursos parlamentarios (1931-1933). Sada-A Coruña: Ediciós do Castro.
  • Elazar, D. J. (1990). Exploración del federalismo. Barcelona: Editorial Hacer.
  • García Pérez, B. & López Mira, A. X. (1996). O nacionalismo galego e o futuro do nacionalismo. Pontevedra: O gato da Moureira.
  • González Mariñas, P. in López Mira A. X. (2018). Sistema político español e galego. Santiago de Compostela: Andavira Editora.
  • Herrera Yagüe, C. (2018, Sept 19)). Estado autonómico y descentralización económica: historia de un fracaso de 40 años. Magnet. https://m.magnet.xataka.com/en-diez-minutos/estado-autonomico-descentralizacion-economicahistoria-fracaso-40-anos
  • Innerarity, D. (2017, Jul 15). Las tensiones territoriales muestran que España es plurinacional / Interviewed by Raúl Conde. El Mundo. http://www.elmundo.es/opinion/2017/07/15/5968fe95ca474186628b45b9.html
  • Keating, M. (1996). Naciones contra el Estado: el nacionalismo de Cataluña, Quebec y Escocia. Barcelona: Ariel.
  • Knuepling, F. (2017). Gobernanza federal entre pluralidad y unidad nacional in W. Hofmeister & J. Tudela Aranda (Eds.). Sistemas federales: una comparación internacional (pp. 13-34). Madrid-Zaragoza: Fundación Konrad Adenauer-Fundación Manuel Giménez Abad.
  • López Mira, A. X. (2003-2004). Veinticinco años de Estado autonómico: una mala solución organizativa para un problema político. Revista de Derecho Político, (58-59), 737-748.
  • López Mira, A. X. (18 a 20 de Abril de 2017). Conference European and American Political systems: a view towards federalism. Conference in the 1st Euroamerican Congress on Law and Politics, University of Vigo, Universidade Federal Fluminense, Brasil.
  • López Mira, A. X. (2018). El modelo autonómico español como antídoto del federalismo. Revista de Derecho Político, (101), 867-877.
  • Pérez Royo, J. (2017, Sept 26). Interviewed by Jaume Pi. La Vanguardia. https://www.lavanguardia.com/politica/20170926/431561846495/perez-royo-entrevista.html
  • Piña Homs, R. (2003). El proyecto del Estatuto “Maura” de 1893, para la autonomía de Cuba y Puerto Rico. In L.E. González Vales (Coord.). XIII Congreso del Instituto Internacional de Historia del Derecho Indiano: Actas y estudios (Volumen 2) (pp. 149-161). España: Academia Puertorriqueña de la Historia.
  • Preston, P. (1997). La política de la venganza. Barcelona: Península.
  • Requejo, F. (2007). Federalismo plurinacional y pluralismo de valores: el caso español. Madrid: Centro de Estudios Políticos y Constitucionales.
  • Rodríguez Aguilera de Prat, C. (2018, May 18). El PP favorece la desintegración de España. Agenda pública. El periódico http://agendapublica.elperiodico.com/el-pp-favorece-la-desintegracion-de-espana/
  • Romero González, J. (2002). Naciones y regiones: realizaciones, insuficiencias y límites del proceso de descentralización política en España. In A. Cucó, J. Farinós & J. Romero (coords.). La organización territorial del Estado. España en Europa: un análisis comparado (pp. 13-39). Madrid: Marcial Pons.
  • Ruiz Robledo, A. (2003-2004). Veinticinco años de Estado Autonómico. Revista de Derecho Político, (58-59), 707-735.
  • Sánchez-Cuenca, I. (2017). La desfachatez intelectual: escritores e intelectuales ante la política. Madrid: Los Libros de la Catarata.
  • Sánchez-Cuenca, I. (2018). La anestesia democrática del nacionalismo español. CTXT Revista Contexto (165), 18 de Abril de 2018. http://ctxt.es/es/20180418/Firmas/19083/nacionalismo-Espa%C3%B1a-Ignacio-Sanchez-Cuenca-Catalunya.htm
  • Torres del Moral, A. (2018). Constitucionalismo histórico español. Madrid: Átomo Ediciones.
  • Watts, L. (2006). Sistemas federales comparados. Madrid: Marcial Pons.