Holocausto y MemoriaInvestigación y Formación en Galicia

  1. Xoán Manuel Garrido Vilariño 1
  2. Ferreiro Vázquez, Óscar 1
  3. Rodríguez Travieso, María Laura
  1. 1 Universidade de Vigo
    info

    Universidade de Vigo

    Vigo, España

    ROR https://ror.org/05rdf8595

Revista:
Cuestiones pedagógicas: Revista de ciencias de la educación

ISSN: 0213-1269 2253-8275

Ano de publicación: 2020

Número: 29

Páxinas: 49-61

Tipo: Artigo

DOI: 10.12795/CP.2020.I29.04 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openAcceso aberto editor

Outras publicacións en: Cuestiones pedagógicas: Revista de ciencias de la educación

Resumo

Pretendemos realizar una investigación acerca de la transmisión del Holocausto en Galicia desde los inicios del nuevo milenio hasta la actualidad. Esta se gestó en el seno del grupo TI4, Traducción & Paratraducción de la Universidade de Vigo y se ha ido desarrollando a través de publicaciones en revistas especializadas, conferencias y la elaboración de materiales audiovisuales que rescatan los testimonios de las víctimas gallegas (Joaquín Balboa) y del Genocidio (los doscientos muertos en Mauthausen) de las dictaduras totalitarias nazi y franquista, así como la acción salvadora de judíos europeos realizada por las hermanas Touza. La divulgación se dirige hacia la formación de formadores entre el profesorado de enseñanza primaria secundaria por medio del curso en línea “Enseñar el Holocausto” (Plataforma PLATEGA, 2015) y la docencia de la asignatura de libre configuración de centro “Holocausto y Memoria”. En este artículo se recoge la práctica totalidad de las referencias bibliográficas, en papel y en línea, tanto de la producción científica como de los recursos audiovisuales para la docencia de la memoria del Holocausto.

Referencias bibliográficas

  • Assor, M. (2009). Arístides de Sousa Mendes. Um justo contra a corrente. (2ª ed.). Guerra e Paz Editores.
  • Bensoussan, G. (1996). Historia da Shoah. Título original en francés: Histoire de la Shoah. Traductor al gallego: Garrido Vilariño Xoán Manuel (2005). https://bit.ly/3dldzEO
  • Bernárdez, C. L. (19 de octubre de 2016). Arte en los campos de internamiento franceses: del exilio republicano al exterminio nazi [Discurso principal]. Facultad de Filología y Traducción, Universidade de Vigo. https://bit.ly/2XKlG77
  • Canal, A. (2016). O amor nos escuros días de Birkenau. Edicións Xerais.
  • Carcedo, D. (2011). Entre bestias y héroes: los españoles que plantaron cara al Holocausto. Espasa.
  • Carcedo, D. (2000). Un español frente al Holocausto. Así salvó Ángel Sanz Briz a 5000 judíos. Temas de hoy.
  • Centropa Cinema (2015). 1492. El otro camino. https://bit.ly/2ZWnz3k
  • Costas, L. (2015). Un animal chamado néboa. Edicións Xerais.
  • Cyrulnik, B. (2001). Los patitos feos. La resiliencia: una infancia infeliz no determina la vida. (10ª ed.). Gedisa.
  • Cyrulnik, B. (2004). El amor que nos cura. (2ª ed.). Editorial Gedisa.
  • Cyrulnik, B. (2015). Las almas heridas. Las huellas de la infancia, la necesidad del relato y los mecanismos de la memoria. Gedisa.
  • Cyrulnik, B. (2016). (Super)héroes. ¿Por qué los necesitamos? Gedisa.
  • Del Río, M. (27 de abril de 2017). O perruqueiro galego de Mauthausen. DUVI. https://bit.ly/3et9E94
  • Echevarría, M. del C. (24 de abril de 2017). Ecos do horror galego en Mauthausen resoan no campus vigués. DUVI. https://bit.ly/3gEoMCq
  • Fernández Manso, E. (27 de abril de 2017). Joaquín Balboa, de Monterrei ao campo de concentración de Mauthausen [Discurso principal]. Facultad de Filología y Traducción, Universidade de Vigo. https://bit.ly/2Xmg309
  • Fernández Manso, E. (27 de abril 2017). Gallegos en Mauthausen. [Exposición fotográfica]. Facultad de Filología y Traducción, Universidade de Vigo.
  • Forges, J.F. (2006). Educar contra Auschwitz. Historia y memoria. Anthropos.
  • Galicia Confidencial (24 de abril de 2017). Unha visión do horror que viviron os republicanos galegos nos campos nazis. Galicia Confidencial. https://bit.ly/3dldW2a
  • Garrido Vilariño, X. M. (2001). A representación do Holocausto. En M. F. Vieites García (Ed.) Anuario de estudios teatrais (pp. 242-246). Consello da Cultura Galega. https://bit.ly/3eC4fMZ.
  • Garrido Vilariño, X. M. (2004). L’image des interprètes dans les films de L’Holocauste: du casque au visage. Anales de Filología francesa (12), 151-176.
  • Garrido Vilariño, X. M. (2005a). Traducir a Literatura do Holocausto: Traducción/Paratraducción de «Se questo è un uomo» de Primo Levi [Tesis de doctorado, Universidade de Vigo]. Servizo de Publicacións de la Universidade de Vigo [cd-rom].
  • Garrido Vilariño, X. M. (2005b). Historia da Shoah (Traducción del francés: Bensoussan, G., 1996, Histoire de la Shoah, París: PUF) Bivir/Biblioteca Virtual. https://bit.ly/3cjBKly
  • Garrido Vilariño, X. M. (2007). Os límites do cinema documental na representación do Holocausto: o modelo de Shoah como tradución/paratradución do acontecemento. En C. Becerra, S. Pérez Pico y A.
  • Fuentes (Eds.). Lecturas: Imágenes. Cine y Memoria (pp. 29-47). Academia del Hispanismo.
  • Garrido Vilariño, X. M. (2014). Las hermanas Touza-Domínguez, justas entre las naciones. En A. August-Zarebska,. y T. Marín-Villora, (Eds.) Guerra, exilio, diáspora. Aproximaciones literarias e históricas (pp. 129-134). Wydawnictwo Uniwersytetu Wroclawskiego.
  • Garrido Vilariño, X. M. (2017). Introdução. En F. Teixeira da Silva y K.Schurster (Eds.) Políticas Educacionais, Ensino e Traumas Coletivos. Ensino da História, regimes autoritários e traumas coletivos. (Vol.2). Autografia, Edupe, EdiPUCRS
  • Garrido Vilariño, X. M (2019). Se isto é un home. (Traducción y epílogo de la obra de Primo L. Se questo è un uomo). Edicións Xerais.
  • Lamas, Jorge (27 de abril de 2017). Gallegos en los campos nazis. La Voz de Galicia. https://bit.ly/2BdIjJy
  • Losa, I. (1987). O mundo em que vivi. (27 ª ed.). Edições Afrontamento.
  • Núñez Targa, M. (2005). El carreto dels gossos: una catalana a Ravensbrück. Edicions 62.
  • Núñez Targa, M. (2011). Destinada al crematorio. De Argelès a Ravensbrück: las vivencias de una resistente republicana española. Renacimiento.
  • Patiño Regueira, A. (2005). Memoria de Ferro. Promocións culturais galegas.
  • Piñeiro González, V. (2015). Lola Touza. La Schindler gallega 1941-1945. Editorial Toxosoutos.
  • Rodríguez Travieso, M. L. [Galiza Única] (24 de octubre de 2015). Educar a mirada [Archivo de vídeo]. Youtube. https://youtu.be/Ns9AsK34zro
  • Rodríguez Travieso, M. L. [Galiza Única] (25 de octubre de 2015). Historia da Shoah [Archivo de vídeo]. Youtube. https://youtu.be/H8297esV_9U
  • Rodríguez Travieso, M. L. [Galiza Única] (22 de noviembre de 2015). Cartas póstumas [Archivo de vídeo]. Youtube. https://youtu.be/2wGa9xLrTpI
  • Rodríguez Travieso, M. L. [Galiza Única] (28 de mayo de 2017). Outro Holocausto é posíbel [Archivo de vídeo]. Youtube. https://youtu.be/4KLZRXpPyxw
  • Rodríguez Travieso, M. L. [Galiza Única]. (25 de junio de 2017). Culpábel ou non [Archivo de vídeo]. Youtube. https://youtu.be/tD7H7g0I18A
  • Roig, M. (2001). Els catalans als camps nazis. Edicions 62.
  • Ruiz Barrachina, E. (2016). Estación Libertad. Tres hermanas de Galicia ayudaron a escapar a miles de perseguidos por la Gestapo. Esfera de libros.
  • Schurster, K. (4 de mayo de 2017). A transmissão do ensino da história das ditaduras militares e dos traumas coletivos [Discurso principal]. Facultad de Filología y Traducción, Universidade de Vigo. https://bit.ly/2XjYOMY
  • Schurster, K. (2016). O fenômeno nazi e seu impacto na historiografia do tempo presente. Autografia Edução e Comunicação Ltda.
  • Sereny, G. (1983). Into that darkness: An examination of Conscience. First Vintage Books. A division of Random House.
  • Sereny, G. (1995). Into that darkness: From mercy killing to mass murder. Pimlico.
  • Suárez, R. (28 de abril de 2017). El peluquero de Mauthausen era gallego. Atlántico Diario. https://bit.ly/2TWCMgZ
  • Teixeira da Silva, F. y Schurster, K. (eds.) Políticas Educacionais, Ensino e Traumas Coletivos. Ensino da História, regimes autoritários e traumas coletivos. (Vol.2). Autografia, Edupe, EdiPUCRS
  • Televisión de Galicia (4 de febrero de 2012). Reporteiros: o segredo das irmás Touza. Santiago de Compostela: TVG.
  • Vázquez, L. (1982). Máis de cen galegos foron morrer a Mauthausen (Austria). Grial (75), 107-114. Editorial Galaxia.
  • Teixeira da Silva, F, Schurster K. y I. Lapsky (2015). O cinema vai à guerra. Elsevier Editora.
  • Wasserstrom, D. (1979). Nunca jamás. Memorias de una sobreviviente de Auschwitz (7ª Reimpresión). Hyspamérica Editores Mexicanos Unidos.
  • Wieviorka, A. (1999). Auschwitz expliqué à ma fille. (Traducción del francés al gallego por Piñeiro, S.
  • Auschwitz explicado á miña filla [Trabajo fin de carrera (2007), Universidade de Vigo]. Dirección: Garrido Vilariño, Xoán Manuel. Editions du Seuil.
  • Yad Vashem (2011). Que tu recuerdo sea amor - La historia de Ovadia Baruj. Yad Vashem publicaciones. https://bit.ly/3eCj56g
  • Yad Vashem (2012). La vida cotidiana en el gueto de Varsovia. Unidad didáctica de la Escuela Internacional para el estudio del Holocausto. Yad Vashem publicaciones.
  • Zweig, S. (2010). El mundo de ayer. Memorias de un europeo. Acantilado
  • Zwi Bacharach, W. (2006). Estas son mis últimas palabras...Cartas póstumas del Holocausto. Yad Vashem publications.