Actitudes e prexuízos cara ás variedades estándar de galego e español no contexto educativo

  1. Iglesias Álvarez, Ana 1
  1. 1 Universidade de Vigo.
Revista:
Madrygal: Revista de estudios gallegos

ISSN: 1138-9664

Ano de publicación: 2020

Número: 23

Páxinas: 199-214

Tipo: Artigo

DOI: 10.5209/MADR.73071 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openAcceso aberto editor

Outras publicacións en: Madrygal: Revista de estudios gallegos

Resumo

This paper focuses on the last phase in the standardising process of Galician language, and particularly on its implementation by one of its major agents, language teachers. For that purpose, we carried out a closed-question survey about teachers’ perception on students’ knowledge of Galician and Castilian languages and their appreciation for them. Teachers were asked to assess their pupils’ linguistic knowledge, and to give their opinion about their students’ self-assessment. This information was used to analyse the possible bias related to the perception of the standard variety in the educational settings and its impact in the social image of both languages. As this article belongs to a larger research project –in which the student’s own perspective is also taken into account, through qualitative techniques–, the paper also offers a comparison and contrast of teachers’ and students’ results.

Referencias bibliográficas

  • Álvarez, Rosario e Xosé Xove. (2002): Gramática da lingua galega. Vigo: Galaxia.
  • Dobao, Xosé Antón López (1993): “A lingua galega e a TVG: situación actual e propostas para unha nova política lingüística (I)”, Cadernos de Lingua 7, pp. 27-44.
  • Dobao, Xosé Antón López (1994): “A lingua galega e a TVG: situación actual e propostas para unha nova política lingüística (II)”, Cadernos de Lingua 9, pp. 27-53.
  • Fernández Rei, Francisco (1990): Dialectoloxía da lingua galega. Vigo: Xerais.
  • Fernández Salgado, Benigno e Henrique Monteagudo (1995): “Do galego literario ó galego común. O proceso de estandardización na época contemporánea”, en H. Monteagudo (ed.), Estudios de sociolingüística galega. Sobre a norma do galego culto. Vigo: Galaxia, pp. 99-176.
  • Formoso Gosende, Valentina (2013): Do estigma á estima: propostas para un novo discurso lingüístico. Vigo: Xerais.
  • Formoso, Valentina; Ana Iglesias Álvarez e Ana Rial (2017): “Percepción do alumnado galego ante as variedades dialectais propias e alleas”, Verba. Anuario Galego de Filoloxía 44, pp. 231-270.
  • Freitas Juvino, María Pilar (2008): A represión lingüística en Galiza no século XX. Vigo: Xerais.
  • Freixeiro Mato, Xosé Ramón (2009): Lingua de calidade. Vigo: Xerais.
  • Freixeiro Mato, Xosé Ramón (2014): “Lingua oral, a calidade da lingua e futuro do galego”, en Xosé Manuel Sánchez Rei (ed.): Modelos de lingua e compromiso. A Coruña: Baía Edicións, pp. 13-84.
  • García, Constantino e Manuel González González (1997): Diccionario da Real Academia Galega. A Coruña / Vigo: Real Academia Galega / Galaxia / Xerais.
  • González González, Manuel (dir.) (2003): O galego segundo a mocidade. A Coruña: Seminario de Sociolingüísica / Real Academia Galega.
  • González González, Manuel(dir.) (2012): Dicionario da Real Academia Galega, A Coruña: Real Academia Galega, http://academia.gal/dicionario [consulta: 28/2/2018].
  • Haugen, Einar (1966): “Dialect, Language, Nation”, American Anthropologist 68, pp. 922-935.
  • Haugen, Einar(1972): The ecology of language. California: Stanford University Press.
  • Iglesias Álvarez, Ana (2002): Falar galego: “no veo por qué?”. Aproximación cualitativa á situación sociolingüística de Galicia, Vigo: Xerais.
  • Iglesias Álvarez, Ana (2016): “Castelanismos e galeguismos. A súa relación co estándar”, Estudos de lingüística galega 8, pp. 107-125.
  • Iglesias Álvarez, Ana, Xosé Álvarez e Salomé Díaz (2017): “O estándar galego nas novas xeracións: entre o afastamento e a necesidade”, Revista Galega de Filoloxía 18, pp. 79-113. Instituto Galego de Estatística (IGE), Xunta de Galicia: Enquisa estrutural a fogares. Coñecemento e uso do galego, https://www.ige.eu/web/mostrar_actividade_estatistica.jsp?idioma=gl&codigo=0206004 [consulta: 28/2/2018].
  • Lamuela, Xavier e Henrique Monteagudo (1996): “Planificación lingüística”, en M. Fernández Pérez (coord.), Avances en lingüística aplicada. Santiago de Compostela: Servicio de Publicacións e Intercambio Científico, pp. 229-302.
  • Loredo, Xaquín e Bieito Silva (2014): “Variables asociadas á competencia gramatical e léxica en galego e castelán do alumnado de Galicia ao final do ensino obrigatorio”, Revista de Investigación en Educación 12/2, pp. 191-208.
  • Mariño Paz, Ramón (2017): “Breve reflexión histórica sobre o cambio inducido por contacto castelanizante en galego”, en X. L. Regueira e E. Fernández Rei (eds.), Estudos sobre o cambio lingüístico no galego actual. Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega, pp. 45-62.
  • Moreno Cabrera, Juan Carlos (2010): O nacionalismo lingüístico. Cangas do Morrazo: Morgante.
  • Moreno Fernández, Francisco (2009): La lengua española en su geografía. Madrid: Arco/Libros. O’Rourke, Bernadette e Fernando Ramallo (2013): “‘A miña variedade é defectuosa’: a lexitimidade social das neofalas”, Estudos de lingüística galega 5, pp. 89-103.
  • Ramallo, Fernando (2007): “Sociolinguistics in Spanish of Galicia”, International Journal of Sociology of language 184, pp. 21-36.
  • Real Academia Galega (2004): Normas ortográficas e morfolóxicas do idioma galego. A Coruña / Santiago de Compostela: Real Academia Galega / Instituto da Lingua Galega.
  • Recalde, Montserrat (2003): “The Castilianist theory of the origin of the gheada revisited”, Estudios de Sociolingüística 3/2, 4/1, pp. 43-74.
  • Recalde, Montserrat (2012): “Aproximación a las representaciones sociales sobre el español de Galicia”, en T. Jiménez Juliá et al. (eds.), Cum corde et in nova grammatica. Estudios ofrecidos a Guillermo Rojo. Santiago de Compostela: Universidade, pp. 667-680.
  • Regueira, Xosé Luis (dir.) (2010): Dicionario de pronuncia da lingua galega. Santiago de Compostela: Instituto da Lingua Galega, http://ilg.usc.es/pronuncia [consulta: 22/3/2017].
  • Regueira, Xosé Luis (2013): “Estándar oral e modelos de lingua”, A letra miúda. Revista de sociolingüística para o ensino 2, http://coordinadoraendl.org/aletramiuda/index.php?art=art2_n2.html [consulta: 28/2/2018].
  • Rei-Doval, Gabriel (2013): “Purismo e control normativo na lingua galega: análise crítica dunha proposta actual”, en E. Gugenberger, H. Monteagudo e G. Rei-Doval (eds.). Contacto de linguas, hibrididade, cambio: contextos, procesos e consecuencias. Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega, pp. 259-286.
  • Rojo, Guillermo (2004): “El español de Galicia”, en R. Cano (coord.), Historia de la lengua española. Barcelona: Ariel, pp. 1087-1101.
  • Sánchez Rei, Xosé Manuel (ed.) (2014): Modelos de lingua e compromiso. A Coruña: Baía Edicións. Sanmartín Rei, Goretti (2009): Nos camiños do entusiasmo. Calidade da lingua e planificación. Vigo: Xerais.
  • Suárez Quintas, Soraya (2017): “‘O galego non é o ghallegho que falamos nós’: a percepción e as actitudes como condicionantes do cambio lingüístico”, en E. Fernández Rei e X. L. Regueira (eds.), Estudos sobre o cambio lingüístico no galego actual. Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega, pp. 187-213.
  • Valle, José del e Luis Gabriel-Stheeman (2004): “Nacionalismo, hispanismo y cultura monoglósica”, en J. del Valle e L. Gabriel-Stheeman (eds.), La batalla del idioma. Madrid / Frankfurt: Iberoamericana / Vervuert, pp. 15-34.
  • VV.AA. (2004): La calidad en el euskera: razones y objetivos de una definición necesaria. Vitoria-Gasteiz: Servicio Central de Publicaciones del Gobierno Vasco.
  • Xunta de Galicia (2015): DECRETO 86/2015, do 25 de xuño, polo que se establece o currículo da educación secundaria obrigatoria e do bacharelato na Comunidade Autónoma de Galicia, DOG 120 [consulta: 28/2/2018].
Fonte de datos: Dialnet