Cartafol de poesía, de Celso Emilio Ferreiro. A verdadeira historia dunha obra minúscula

  1. Dasilva Fernández, Xosé Manuel 1
  1. 1 Universidade de Vigo
    info

    Universidade de Vigo

    Vigo, España

    ROR https://ror.org/05rdf8595

Revista:
Madrygal: Revista de estudios gallegos

ISSN: 1138-9664

Ano de publicación: 2021

Número: 24

Páxinas: 51-67

Tipo: Artigo

DOI: 10.5209/MADR.71371 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openAcceso aberto editor

Outras publicacións en: Madrygal: Revista de estudios gallegos

Resumo

En este artículo se abordan los problemas que presenta Cartafol de poesía, iniciativa literaria de Xosé Velo y Celso Emilio Ferreiro de la que se posee una percepción poco clara aún hoy en día. Tales problemas afectan fundamentalmente a su configuración, de contornos imprecisos, y a la fecha de publicación, 1935 o 1936. Inicialmente se estudia la recepción de Cartafol de poesía antes de la Guerra Civil y en el período posterior al conflicto bélico. Después se examinan, por una parte, los testimonios de Celso Emilio Ferreiro relativos a este título y, por otra, la presencia del mismo en las ediciones sucesivas de su obra. Realizadas estas labores, se arroja luz sobre la historia de Cartafol de poesía en el contexto de la producción poética del autor de Celanova antes de 1936. Las dos conclusiones que se alcanzan, a partir de la comparación de tres ejemplares originales, es que Cartafol de poesía se trata de una obra minúscula constituida por unas tapas de cartulina para guardar paulatinamente una colección de poemas, de la cual solo se distribuirían dos, que tiene como fecha la primera mitad del año 1936.

Referencias bibliográficas

  • A. [Ánxel] S. [Sevillano] (1941): “Al aire de tu vuelo, poemas de Celso Emilio Ferreiro”, El Pueblo Gallego (Vigo) 11/12/1941.
  • A. [Arturo] R. (Reguera) L. [López] (1983): “A nosa edición”, en Celso Emilio Ferreiro: Poesía galega completa (Estudio, cronoloxía e bibliografía por Xesús Alonso Montero). Santiago de Compostela: Edicións Sálvora, pp. 31-32.
  • Alonso Montero, Xesús (1981): “Celso Emilio Ferreiro nunha Antoloxía de Filgueira Valverde de 1936”, Faro de Vigo (Vigo) 27/08/1981.
  • Alonso Montero, Xesús (1982): Celso Emilio Ferreiro. Madrid / Gijón: Ediciones Júcar.
  • Alonso Montero, Xesús (1989): “Sobre a prehistoria de Longa noite de pedra”, Boletín Galego de Literatura 1, pp. 71-95.
  • Alonso Montero, Xesús (2008): “Estudo preliminar”, en Xosé Filgueira Valverde: Os poetas galegos (1936). Antoloxía con¬sultada (Estudo preliminar de Xesús Alonso Montero. Edición de Ana Acuña e Xesús Alonso Montero). Pontevedra: Museo de Pontevedra, pp. 15-82.
  • Bara (1941): “Ante la próxima aparición de dos libros”, El Pueblo Gallego (Vigo) 01/11/1941.
  • Castelo, Miguel (1981): “Lembranza de Celso Emilio Ferreiro”, Man Común (Bilbao) 8, pp. 34-38.
  • Couceiro Freijomil, Antonio (1952): “Ferreiro, Celso Emilio”, en Diccionario bio-bibliográfico de escrito¬res. Santiago de Compostela: Editorial de los Bibliófilos Gallegos, vol. 2, p. 75.
  • Dasilva, Xosé Manuel (2016): “Arredor da homenaxe a Celso Emilio Ferreiro de 1966 (e outros episodios biográficos)”, Grial 211, pp. 55-73.
  • Dasilva, Xosé Manuel (2017): “Luz diáfana sobre Antipoemas, unha falsa autotradución de Celso Emilio Ferreiro”, en Armando Requeixo (ed.): Sobre letras e signos. Estudos en homenaxe a Anxo Tarrío Varela. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia, pp. 293-308.
  • Dasilva, Xosé Manuel (2020): “Al aire de tu vuelo (1941, 1981), un libro manipulado por Celso Emilio Ferreiro”, Boletín Galego de Literatura 57, pp. 5-38.
  • Domínguez Sío, Mª Xesús e Xosé Antón Palacio Sánchez (1992): “Un poema en castelán inédito de Celso Emilio Ferreiro”, en Rosario Álvarez (coord.): Estudios dedicados a Celso Emilio Ferreiro. Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela, t. 1, pp. 297-300.
  • E. [Emilio] F. [Ferreiro] M. [Miguez] (1932): “A canzón d’o trotamundos”, Faro de Vigo (Vigo) 25/07/1932.
  • Farias, Felipe (1971): “El autor de Antipoemas. Celso Emilio Ferreiro premio Álamo de poesía”, Imagen (Caracas) 13.
  • Fernández del Riego, Francisco (1955): Escolma de poesía galega IV. Os contemporáneos. Vigo: Galaxia.
  • Ferreiro, Celso Emilio (1947): Bailadas, cantigas y donaires (Nota previa de Fermín Bouza Brey. Portada de Ramón Peña). Pontevedra: Ediciones Céltiga.
  • Ferreiro, Celso Emilio (1955): Voz y voto. Montevideo: Editorial Rex.
  • Ferreiro, Celso Emilio (1972): Autoescolha poética (1954-1971). Porto: Razão Actual.
  • Ferreiro, Celso Emilio (1975a): Obra completa, I (Estudo e bibliografía de Xesús Alonso Montero). Madrid: Akal [2ª ed. 1978].
  • Ferreiro, Celso Emilio (1975b): Obra completa, II (Estudo e bibliografía de Xesús Alonso Montero). Madrid: Akal [2ª ed. 1980].
  • Ferreiro, Celso Emilio (1978): A taberna do Galo. Vigo: Edicións Castrelos.
  • Ferreiro, Celso Emilio (1981): Obra completa, III (Estudo e bibliografía de Xesús Alonso Montero). Madrid: Akal.
  • Ferreiro, Celso Emilio (1983): Poesía galega completa (Estudio, cronoloxía e bibliografía por Xesús Alonso Montero). Santiago de Compostela: Edicións Sálvora.
  • Ferreiro, Celso Emilio (2004): Poesía galega completa (Limiar e edición de Ramón Nicolás). Vigo: Xerais.
  • Ferreiro, Celso Emilio (2020): Birimbao. Poemas de mí para ti (1937-1939) (Edición crítica, introdución e notas de Xa-vier Ferreiro Loredo. Limiar de Ramón Nicolás). Vigo: Xerais.
  • Ferreiro, Emilio (1934): “Poema do amigo ausente”, Heraldo de Galicia (Ourense) 16/10/1933.
  • Ferreiro Miguez, Emilio (1932): “Malas lingoas”, Heraldo de Galicia (Ourense) 04/07/1932.
  • Ferreiro Miguez, Emilio (1933a): “Romance del recuerdo”, Vida Gallega (Vigo) 562, 10/07/1933.
  • Ferreiro Miguez, Emilio (1933b): “Arenga”, Heraldo de Galicia (Ourense) 16/10/1933.
  • Filgueira Valverde, Xosé (1979): “O primeiro Celso Emilio”, Faro de Vigo 09/09/1979 [despois reproduci-do en Segundo adral. Sada: Ediciós do Castro, 1981, pp. 435-437].
  • Filgueira Valverde, Xosé (2008): Os poetas galegos (1936). Antoloxía consultada (Estudo preliminar de Xesús Alonso Mon¬tero. Edición de Ana Acuña e Xesús Alonso Montero). Pontevedra: Museo de Pontevedra.
  • González Martín, Jerónimo Pablo (1972): Ensayo sobre la poesía gallega contemporánea. Sada: Ediciós do Castro.
  • J. L. R. (1955): “O sono sulagado”. El Correo Gallego (Santiago de Compostela) 07/07/1955.
  • Piñeiro, Antonio (1991): “O Celso home, o Emilio político, o Ferreiro poeta”, en Voz e Voto. Homenaxe a Celso Emilio Ferreiro no X aniversario do seu pasamento. Celanova: Edicións Patronato Curros En-ríquez, pp. 158-162.
  • Piñeiro, Antonio (2000): Pepe Velo. Pensador, soñador e mestre revolucionario. Vigo: Xerais.
  • Piñeiro, Antonio (2008): Xosé Velo Mosquera (Poeta e soñador, político e pensador, revolucionario e mestre). Vigo: Ir Indo Edicións.
  • Porteiro, María Xosé e José Antonio Perozo (1981): Celso Emilio Ferreiro. Compañeiro do vento e as estrelas. Madrid: Akal.
  • S. (1947): “Bailadas, cantigas y donaires”, El Pueblo Gallego (Vigo) 08-06-1947.
  • Sen sinatura (1935): “O aito da F. de M. Galeguistas en Celanova”, A Fouce (Buenos Aires) 84.
  • Sen sinatura (1936): “Antología de la lírica gallega”, El Pueblo Gallego (Vigo) 05/01/1936.
  • Sen sinatura (1981): “Segundo cabodano dun gran poeta”, Faro de Vigo (Vigo) 27/08/1981.
  • Silveira, Arístides (1981): “Cartafol de poesía, Celanova, 1936”, Faro de Vigo (Vigo) 27/08/1981.
  • Taboada Tabanera, Prudencio (1936): “A Galicia intresante e verdadeira”, El Pueblo Gallego (Vigo) 07/05/1936.
  • Torres, Sabino (2014): Crónicas dun tempo escondido. Pontevedra 1930-1960. Vigo: Galaxia.
  • Velo, Xosé (1935): “Alciprés”, Nós (Ourense) 135, 15/03/1935, pp. 44-45.
  • Xove Ferreiro, Xosé (1992): “Do texto poético galego”, en Rosario Álvarez (coord.): Estudios dedicados a Celso Emilio Ferreiro. Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela, t. 1, pp. 9-51.